Araştırma Makalesi | Açık Erişim
Çocuk ve Gençlik Psikolojisi Dergisi 2025, Clt. 1(1) 67-82
Üniversite Öğrencilerinde Depresyon ve Olumlu Gelecek Beklentisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi
ss. 67 - 82
Yayın Tarihi: Ekim 31, 2025 | Görüntüleme Sayısı: 0/0 | İndirilme Sayısı: 0/0
Özet
Bu araştırmada üniversite öğrencilerinde depresyon ile olumlu gelecek beklentisi arasındaki ilişki incelenmiştir. Ayrıca öğrencilerin olumlu gelecek beklentisi düzeylerinin cinsiyet ve sınıf değişkenlerine göre anlamlı düzeyde farklılaşıp farklılaşmadığı değerlendirilmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu yaşları 18 ile 56 arasında değişen toplam 258 üniversite öğrencisi oluşturmaktadır. Katılımcıların 196’sı (%76) kadın, 62’si (%24) erkektir. Veri toplama araçları olarak Kişisel Bilgi Formu, Depresyon Anksiyete Stres Ölçeği (DASS-21) ve Olumlu Gelecek Beklentisi Ölçeği kullanılmıştır. Araştırma soruları doğrultusunda bağımsız örneklemler t-testi, tek yönlü varyans analizi (ANOVA), Pearson korelasyon analizi ve basit doğrusal regresyon analizi gerçekleştirilmiştir. Araştırmada öğrencilerin olumlu gelecek beklentisi düzeylerinin cinsiyet ve sınıf değişkenlerine göre anlamlı bir farklılık göstermediği belirlenmiştir. Ayrıca depresyon ile olumlu gelecek beklentisi arasında orta düzeyde, negatif yönde ve anlamlı bir ilişki saptanmıştır. Regresyon analizi sonucunda depresyonun, olumlu gelecek beklentisini anlamlı düzeyde yordadığı ve olumlu gelecek beklentisindeki toplam varyansın %26.6’sını açıkladığı bulunmuştur. Elde edilen sonuçlar, üniversite öğrencilerinde depresyon düzeyinin artmasının geleceğe yönelik umutlu ve iyimser bakış açısını azalttığını göstermektedir. Bu doğrultuda, depresyonla başa çıkma becerilerini güçlendiren ve geleceğe dair olumlu düşünme eğilimlerini destekleyen psikoeğitim programlarının geliştirilmesi önerilmektedir.
Anahtar kelimeler: Depresyon, olumlu gelecek beklentisi, psikolojik iyi oluş, yordayıcı ilişki, üniversite öğrencileri
APA 7th edition
Esfendiyar, E. (2025). Üniversite Öğrencilerinde Depresyon ve Olumlu Gelecek Beklentisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Çocuk ve Gençlik Psikolojisi Dergisi, 1(1), 67-82.
Harvard
Esfendiyar, E. (2025). Üniversite Öğrencilerinde Depresyon ve Olumlu Gelecek Beklentisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Çocuk ve Gençlik Psikolojisi Dergisi, 1(1), pp. 67-82.
Chicago 16th edition
Esfendiyar, Esra (2025). "Üniversite Öğrencilerinde Depresyon ve Olumlu Gelecek Beklentisi Arasındaki İlişkinin İncelenmesi". Çocuk ve Gençlik Psikolojisi Dergisi 1 (1):67-82.
Allemand, M., Olaru, G., & Hill, P. L. (2024). Future time perspective and depression, anxiety, and stress in adulthood. Anxiety, Stress, and Coping, 38(1), 58–72. https://doi.org/10.1080/10615806.2024.2383220
American Psychiatric Association. (2013). Diagnostic and statistical manual of mental disorders (5th ed.). American Psychiatric Publishing.
Arria, A. M., O’Grady, K. E., Caldeira, K. M., Vincent, K. B., Wilcox, H. C., & Wish, E. D. (2009). Suicide ideation among college students: A multivariate analysis. Archives of Suicide Research, 13(3), 230–246. https://doi.org/10.1080/13811110903044351
Auerbach, R. P., Mortier, P., Bruffaerts, R., Alonso, J., Benjet, C., Cuijpers, P., Demyttenaere, K., Ebert, D. D., Green, J. G., Hasking, P., Murray, E., Nock, M. K., Pinder-Amaker, S., Sampson, N. A., Stein, D. J., Vilagut, G., Zaslavsky, A. M., Kessler, R. C., & WHO WMH-ICS Collaborators. (2018). WHO World Mental Health Surveys International College Student Project: Prevalence and distribution of mental disorders. Journal of Abnormal Psychology, 127(7), 623–638. https://doi.org/10.1037/abn0000362
Bahadır, F. (2022). Gelecek beklentilerine göre öğretmen adaylarının öğrenmeye yönelik tutumlarının incelenmesi. Bayburt Eğitim Fakültesi Dergisi, 17(34), 459–473. https://doi.org/10.35675/befdergi.875871
Beck, A. T. (1967). Depression: Clinical, experimental, and theoretical aspects. Harper & Row.
Brown, T. A., Chorpita, B. F., Korotitsch, W., & Barlow, D. H. (1997). Psychometric properties of the depression anxiety stress scales (DASS) in clinical samples. Behaviour Research and Therapy, 35(1), 79–89. https://doi.org/10.1016/S0005-7967(96)00068-X
Büyüköztürk, Ş., Çokluk, Ö., & Köklü, N. (2013). Sosyal bilimler için istatistik. Pegem Akademi.
Carver, C. S., & Scheier, M. F. (2014). Dispositional optimism. Trends in Cognitive Sciences, 18(6), 293–299. https://doi.org/10.1016/j.tics.2014.02.003
Chand, S. P., Arif, H., & Kutlenios, R. M. (2023). Depression (nursing). In StatPearls [Internet]. StatPearls Publishing.
Çevik Tekin, İ., & Akgemci, T. (2018). Çağrı merkezi hizmetleri bölümü öğrencilerinin gelecek beklentileri üzerine bir araştırma: Selçuk Üniversitesi örneği. FSM İlmi Araştırmalar İnsan ve Toplum Bilimleri Dergisi, 11, 151–164. https://doi.org/10.16947/fsmia.437716
Davras, G. M., & Alili, M. (2019). Turizm eğitimi alan üniversite öğrencilerinin gelecek beklentileri üzerine bir araştırma. Uluslararası Global Turizm Araştırmaları Dergisi, 3(1), 40–52.
Derelioğlu, S. (2023). Beş faktör kişilik özellikleri ile gelecek beklentileri arasındaki ilişki: Üniversite öğrencileri üzerine bir araştırma. Alanya Akademik Bakış, 7(2), 791–807. https://doi.org/10.29023/alanyaakademik.1162464
Ehtiyar, R., Ersoy, A., Akgün, A., & Karapınar, E. (2017). Üniversite öğrencilerinin geleceğe yönelik tutum ve olumlu gelecek beklentilerinin psikolojik iyilik halleri üzerindeki etkisi. Akdeniz İnsani Bilimler Dergisi, 7(2), 251–262.
Ergüler, H., & Durak Batıgün, A. (2020). Depresyon ile geleceğe yönelik öngörüler ve yürütücü işlevler değişkenleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Klinik Psikiyatri Dergisi, 23(3), 266–273. https://doi.org/10.5505/kpd.2020.41033
İbrahim, A. K., Kelly, S. J., Adams, C. E., & Glazebrook, C. (2013). A systematic review of studies of depression prevalence in university students. Journal of Psychiatric Research, 47(3), 391–400. https://doi.org/10.1016/j.jpsychires.2012.11.015
İmamoğlu, E. O. (2001). Need for cognition versus recognition: Self and family related correlates [Yayımlanmamış makale]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
İmamoğlu, S. (2005). Secure exploration: Conceptualization, types, and relationships with secure attachment, self-construals and other self-related variables [Yayımlanmamış doktora tezi]. Orta Doğu Teknik Üniversitesi.
Kağıtçıbaşı, Ç. (2010). Benlik, aile ve insan gelişimi: Kültürel psikolojiye giriş. Koç Üniversitesi Yayınları.
Kube, T., & Herzog, P. (2023). Differential associations of positive and negative expectations with depressive symptoms. Journal of Clinical Psychology, 79(3), 762–772. https://doi.org/10.1002/jclp.23442
Lovibond, F. P., & Lovibond, S. H. (1995). The structure of negative emotional states: Comparison of the depression anxiety stress scales (DASS) with the Beck depression and anxiety inventories. Behaviour Research and Therapy, 33(3), 335–343. https://doi.org/10.1016/0005-7967(94)00075-U
Luthans, F., Youssef, C. M., & Avolio, B. J. (2007). Psychological capital: Developing the human competitive edge. Oxford University Press.
MacLeod, A. K., & Conway, C. (2005). Well-being and the anticipation of future positive experiences: The role of future-thinking ability. Cognition and Emotion, 19(3), 357–374. https://doi.org/10.1080/02699930441000247
Mamani-Benito, O., Carranza Esteban, R. F., Caycho-Rodríguez, T., Castillo-Blanco, R., Tito-Betancur, M., Alfaro Vásquez, R., & Ruiz Mamani, P. G. (2023). The influence of self-esteem, depression, and life satisfaction on the future expectations of Peruvian university students. Frontiers in Education, 8, 976906. https://doi.org/10.3389/feduc.2023.976906
Öncü, B., Şahin, T., Özdemir, S., Şahin, C., Çakır, K., & Öcal, E. (2013). Tıp fakültesi öğrencilerinde depresyon, anksiyete ve stres düzeyleri ve ilişkili etmenler. Kriz Dergisi, 21(1), 1–10. https://doi.org/10.1501/Kriz_0000000333
Saleh, D., Camart, N., & Romo, L. (2017). Predictors of stress in college students. Frontiers in Psychology, 8, 19. https://doi.org/10.3389/fpsyg.2017.00019
Scheier, M. F., & Carver, C. S. (1993). On the power of positive thinking: The benefits of being optimistic. Current Directions in Psychological Science, 2(1), 26–30. https://doi.org/10.1111/1467-8721.ep10770572
Şimşek, H. (2012). Güneydoğu Anadolu Bölgesindeki lise öğrencilerinin gelecek beklentileri ve gelecek beklentilerini etkileyen faktörler. Kuramsal Eğitimbilim Dergisi, 5(1).
Tang, P., Pavlopoulou, G., Kostyrka-Allchorne, K., Phillips-Owen, J., & Sonuga-Barke, E. (2023). Links between mental health problems and future thinking from the perspective of adolescents with experience of depression and anxiety: A qualitative study. Child and Adolescent Psychiatry and Mental Health, 17(1), 143. https://doi.org/10.1186/s13034-023-00679-8
Tuncer, M. (2011). Yükseköğretim gençliğinin gelecek beklentileri üzerine bir araştırma. Electronic Turkish Studies, 6(2).
World Health Organization. (2025, September 30). Mental disorders [Fact sheet]. https://www.who.int/news-room/fact-sheets/detail/mental-disorders
Yılmaz, Ö., Boz, H., & Arslan, A. (2017). Depresyon anksiyete stres ölçeğinin (DASS 21) Türkçe kısa formunun geçerlilik-güvenirlik çalışması. Finans Ekonomi ve Sosyal Araştırmalar Dergisi (FESA), 2(2), 78–91.
Zetsche, U., Bürkner, P.-C., & Renneberg, B. (2019). Future expectations in clinical depression: Biased or realistic? Journal of Abnormal Psychology, 128(7), 677–688. https://doi.org/10.1037/abn0000452
